Wykorzystanie skanerów 3D w ochronie dziedzictwa kulturowego i archeologii jest dziś zjawiskiem powszechnym. Łączenie potencjału tradycyjnych technik archeologicznych z cyfrowymi w ochronie dziedzictwa kulturowego wydaje się nieuniknione.
Technologie 3D zapewniają kuratorom muzealnym, badaczom i archeologom nowe narzędzia do archiwizacji starożytnych obiektów, artefaktów lub dzieł sztuki. Oferują możliwość szybkiego i dokładnego skanowania artefaktów z niewiarygodnym poziomem szczegółowości. Skany obiektów umożliwiają z kolei tworzenie niesamowitych modeli 3D, pozwalając dzielić się ekscytującymi artefaktami wizualnie z szerszą publicznością.
Digitalizacja artefaktów znalezionych na Górze Zyndrama
AM3D współpracuje z Instytutem Archeologii UJ w celu digitalizacji artefaktów znalezionych podczas wykopalisk prehistorycznych osiedli obronnych na Górze Zyndrama w Maszkowicach. Odkrycie na terenach Polski kamiennej fortecy z epoki brązu to unikat w skali światowej, który spowodował duże zainteresowanie wśród naukowców z całego świata.
Jak tłumaczy dr hab. Marcin Przybyła z Instytutu Archeologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, który kieruje pracami badawczymi na terenie wykopalisk na Górze Zyndrama –„Modele 3D znalezionych artefaktów generowane za pomocą skanera 3D mogą być wykorzystywane przez archeologów z jego zespołu w celach badawczych. Powiększając model 3D uchwyconego przedmiotu, można zobaczyć niewidoczne gołym okiem szczegóły bez ryzyka uszkodzenia oryginalnych artefaktów, szczególnie tych wrażliwych na światło”– wyjaśnia naukowiec.
Wśród najciekawszych znalezisk, jakie były skanowane przez zespół AM3D są zarówno przedmioty wykonane z kości lub poroża (szpile, toporki) i gliny (figurki świnek), jak i metalowe (szpile do zapinania płaszcza).
Zautomatyzowane i bezdotykowe skanowanie 3D znalezisk
Obiekty skanowane w labie AM3D są bardzo małe, ich wielkość nie przekracza kilku cm, dlatego zdecydowano się użyć do przechwytywania danych skanera światła strukturalnego Artec Micro 3D. Dzięki temu można było ograniczyć przepływ pracy, zarówno pod względem kroków potrzebnych do uchwycenia całej złożoności obiektów, jak i związanego z tym czasu.
Skanowane artefakty zostały umieszczone na ruchomej podstawce, która obraca się, umożliwiając dokładne uchwycenie wszystkich detali z dokładnością do 0,01 mm. Zaawansowane dwukolorowe kamery i niebieskie diody LED są doskonale zsynchronizowane z dwuosiowym systemem obrotu Micro (swing & rotation), aby stworzyć najlepszą cyfrową kopię obiektu z minimalną liczbą przechwyconych klatek.
Oczyszczanie skanu 3D
Do obróbki skanów wykorzystano oprogramowanie Artec Studio 3D w domyślnych ustawieniach makra. Całkowity czas przetwarzania końcowego wszystkich 3 obiektów wynosił 30 minut. Dzięki trybowi inteligentnego skanowania Micro rejestruje każdą powierzchnię obiektu w jak najkrótszym czasie, ograniczając liczbę klatek. Oznacza to oszczędność minut i megabajtów podczas przetwarzania każdego skanu.
Tworzenie modeli 3D z teksturą
W przeszłości znaleziska archeologiczne dokumentowano za pomocą fotografii, robiąc zdjęcia pod różnymi kątami, a nawet tworząc odlewy z najbardziej istotnymi cechami, wykonując wszystkie pomiary za pomocą suwmiarki i taśmy mierniczej.
Wykorzystanie skanera 3D Artec Micro wraz z odpowiednim oprogramowaniem (Artec Studio) pozwala uzyskać dokładny skan artefaktów wraz z teksturą wielkości poniżej 10 cm i pomaga stworzyć ich w pełni funkcjonalny model 3D. Po przekonwertowaniu skanu na bryłę można go wytworzyć w razie potrzeby, konwencjonalnie lub za pomocą druku 3D.
Modele 3D skanowanych artefaktów dla Instytutu Archeologii UJ
Cyfrowa biblioteka zbiorów muzealnych
Cyfrowa biblioteka zbiorów muzealnych, jaką AM3D wykonało dla Instytutu Archeologii UJ, nie tylko może służyć jako „kopia bezpieczeństwa” wszystkich znalezisk, lecz również być wykorzystywana do stworzenia wirtualnego muzeum. Poza tym modele 3D artefaktów są niezastąpione w przypadku ich renowacji lub uszkodzenia. W pełni odzwierciedlają wszystkie detale danego obiektu. Charakteryzują się również bardzo dobrą jakością oraz zawierają informację o teksturze i kolorach skanowanego przedmiotu.
Skanowanie 3D na zlecenie
Dysponując szeroką gamą profesjonalnych skanerów firmy Artec 3D, AM3D wykonuje skanowanie zróżnicowanych obiektów. Oferujemy szczegółowe odwzorowanie w wirtualnej rzeczywistości, wykonując skanowanie zarówno w Krakowie, jak i w dowolnej lokalizacji wskazanej przez zleceniodawcę.
Innowacyjne technologie stają się coraz bardziej niezbędne w popularyzowaniu zabytków, które dzięki cyfryzacji, mogą być dostępne dla wszystkich, zarówno naukowców, jak i zainteresowanych archeologią, którzy odwiedzają muzea. Teraz będą mogli to robić bez wychodzenia z domu.
